Mùa đốt đồng

       Trước hết nó là một gái phố, là một em bé thành phố ( may không phải gà công nghiệp) rồi thành gái phố. Kỷ niệm của nó về quê thì chẳng có gì nhiều nhưng một điều rất lạ là nó có rất nhiều bạn đến tự những vùng nông thôn khác nhau. Và cũng chẳng hiểu sao nó lại thích nông thôn, thích sự yên bình. Có lẽ bắt đầu qua lời kể của cha, những kỷ niệm hiếm hoi khi nó về quê nôi. Quê nhà dấu yêu.
        Cũng từ rất lâu rồi, nó mới thấy cảnh hoàng hôn la đà trong khói. Khói mù lên rồi tản ra. Mùa đốt đồng, mùi rạ cháy êm êm. Hoài Thanh cũng nhận định là  " trong ai cũng có người nhà quê". Mùa đốt đồng, cái mùi rạ cháy gợi lên sự ấm no của những vụ lúa đã thu hoạch. Mùa đốt đồng bây giồ không vui như lời bố kể nữa. Khói bao phủ cả con đường, ẩn hiện những xe cải tiến, xe ngựa chở lúa. Tiếng máy tuốt lúa phun rơm, mùi thân rơm ngai ngái, mùi thóc dịu dàng. Trên con đường nó đi, nhìn sang hai bên vẫn là ánh mắt hồ hởi của người nông dân đón lúa.
         Có một kỷ niệm về mùa đốt đồng mà nó vẫn nhớ đến bây giờ. Lần năm cuối đại học về hải dương viếng đám tang nhà người bạn cũng vào mùa đốt đồng như thế, Cả cái ngõ nhỏ um toàn khói , chân bước lẫn vào rơm, mãi mới tìm được nhà. Chiều muộn, ngồi với đứa bạn trong nhóm ở bờ ruộng vẫn thơm mùi rạ cháy, thấy yên bình đến khi nó buông " Yên bình mãi thế này thì chết vì nản mất". Giờ chả hiểu đã vợ con gì chưa nữa.
         Mùa đốt đồng - lại một chiều đi qua ngoại thành . Khói bay mịt mù, rợp cả đất trời. Người lớn thu dọn quang gánh sau mùa thu hoạch, trẻ con cười đùa, chạy quanh các bờ ruộng chơi trốn tìm với khói, thoắt ẩn rồi lại thoắt hiện giữa bao la khói như bà tiên xuất hiện trong chuyện cổ tích… Gió mang mùi của khói, của đất, của rạ mới  lan tỏa khắp nơi. Mùi khói cay xè, mùi đất ngai ngái, mùi rạ mới ngọt dịu…những tất bật, hớn hở của người nông dân Sao thấy lòng mình rộn ràng. Trong mênh mông khói của những ngày đốt đồng, với màu khói lam chiều, màu đen kịt của những gốc rạ cháy khô, một cảm giác thấy nhẹ hẫng, yên bình, bồng bềnh ùa về cùng với chút lưu luyến, nuối tiếc len lỏi…
              “Gió phóng túng thổi trên đồng bát ngát
               Gốc rạ phơi vàng nghệ giữa trời
               Ai châm lửa cho cánh đồng bốc cháy
             Dựng giữa chiều từng cột sóng rong chơi” 
                                            (Diệp Minh Tuyền).
           Lần đầu tiên con gái được bước vào vùng khói như thế. Con đầy háo hức và tò mò. Nóng, gió bụi làm con ran rát ngứa nhưng không xóa nổi ánh mắt ngời lên vì một trải nghiệm mới mẻ của con. Giá như không vội vàng, nó muốn cho con gái thỏa thích chạy xuống ruộng chơi, để con có những cảm nhận sâu hơn về mùa đốt đồng. Tuổi thơ của mẹ không có nhưng mẹ muốn con gái có tuổi thơ giàu màu sắc hơn mẹ mà sao thấy khó quá.
          Muốn một ngày thảnh thơi dẫn con đi choi ngoại ô, muốn con có có những cảm nhận về hoa lá, thiên nhiên.  Nó cũng muốn đắm mình vào khung cảnh đấy để thấy nỗi nhớ dịu êm về một kỷ niệm.....